Fusk

HVO har i Forskrift om opptak, studiar og eksamen ved Høgskule i Volda § 9-3 fastsett kva forhold som kan reknast som fusk under eksamen eller som ein del av studiet. Opplistinga er ikkje uttømmande, og vil over tid også kunne omfatte andre forhold.  
 
Som fusk eller forsøk på fusk reknar ein mellom anna:  
•    Å ha ulovlege hjelpemiddel tilgjengeleg under eksamen. For informasjon om hjelpemiddel og kjeldebruk, sjå retningslinje for hjelpemiddel og kjeldebruk. 
•    Å presentere andre sitt arbeid som sitt eige (plagiat) 
•    Å presentere sitt eige arbeid som nytt arbeid utan å oppgje kjelde (sjølvplagiat) 
•    Å ha manglande markering av sitat 
•    Parafrasering ved å nytte seg av andre sitt materiale, men sjølve arbeide til materialet utan å oppi kjelde  
•    Tekstnær parafrasering utan å vise til sidetal i kjelda  
•    Å ha skaffa seg tilgang til eksamen ved å ha fuska på prøve eller andre vilkår for å gå opp til eksamen, eller ved på urett grunnlag fått godkjent oppmøte ved obligatorisk undervisning eller andre obligatoriske aktivitetar. 
 
Dersom du brukar ditt tidlegare innleverte arbeid utan å opplyse om det (sjølvplagiat), vil ikkje oppgåva være eit sjølvstendig arbeid og det kan vert sett på som fusk.  
 
Dersom du saman med andre studentar skriv ei gruppeoppgåve må du være oppmerksam på at det er oppgåva i si heilheit som vurderast i forhold til reglane om fusk. Dette betyr at studentane har eit samla ansvar for at det ikkje vert fuska, og du vil ha same ansvar for den teksten som dei andre studentane har skrive som du har for den teksten du sjølv skreiv.   
 
 

Kva som vert rekna som ulovleg hjelpemiddel vert bestemt ut i får kva reglar som gjeld ved den aktuelle eksamen, arbeidskravet eller teljande oppgåve.  

Dersom det i eit emne er bestemt at ingen hjelpemidlar skal være lovleg under ein eksamen inneberer dette at eit kvart objekt som tenkeleg kan brukast for å oppnå ein fordel ved eksamen er forbode.  

Til dømes kan følgjande verte rekna som ulovleg hjelpemiddel:  

• kalkulator eller PC som går ut over det lovlege i innhald/programmerbarheit. 
• programvare som er installert i samband med eksamen som gjer det mogleg å få tilgang til ulovlege hjelpemidlar. 
• mobiltelefon eller andre digitale hjelpemiddel (dette skal oppbevarast på anvist plass under eksamen). 
• lausark, lappar, minnepenn med pensumrelevant innhald. 
• innskrevet/innlimt tekst av fagleg interesse i lovlege hjelpemiddel som ordbøker, formelsamlingar, eigne kladdeark med allereie "kladda tekst", pensumbøker eller andre relevante fagbøker. 
• ulovlege hjelpemiddel tilgjengeleg på områder utanfor sjølve eksamenslokalet, f.eks. på toalettet. 

Du har eit sjølvstendig ansvar for å sette seg inn i kva hjelpemiddel som er lovleg under ein eksamen, arbeidskrav eller anna teljande oppgåve.  

Meir informasjon om hjelpemiddel og kjeldebruk finn du i eiga retningslinje. 

Ved eksamenar og andre skriftlege innleveringar der det er tillate med alle hjelpemiddel, kan du bruke KI-hjelpemiddel som til dømes ChatGPT, så lenge det ikkje er spesifisert noko anna i emneplanen, eller i oppgåva. Det er viktig å hugse at eksamenssvar skal vere eigne og ikkje kopierte frå andre kjelder, og det blir rekna som fusk (plagiat) å nytte seg av kjelder utan å ha tilstrekkelege kjeldetilvisingar. 


Her kan du lese meir informasjon om korleis ein skal skrive og referere. 

Skuleeksamen 

Under skuleeksamen gjeld følgande om samarbeid:  

Samarbeid/kommunikasjon med andre i eller utanfor eksamenslokalet under gjennomføring av eksamen er å sjå på som fusk.  

Eksamen utan tilsyn 

Under eksamen utan tilsyn gjeld følgande om samarbeid:  

Eksamen utan tilsyn er individuell og skal leverast som eit sjølvstendig arbeid. Det går fram av eksamensoppgåva om det er høve til å samarbeide og kva ein kan samarbeide om under eksamenen.  

Samarbeid som ikkje er gjort i samsvar med eksamensoppgåva, eller at studentar leverer heilt eller delvis identiske svar, vert sett på som fusk.  

Plagiat er at du att gje andre sitt arbeid/tekstar som ditt eige. Plagiat kan til dømes vere direkte avskrift av nokon andre sin tekst eller lettare omskriving av nokon sin tekst, utan at hele eller delar av teksta vert markert som sitat og med kjeldetilvising.  

Dette inneberer at du ikkje har lov til å skrive av frå bøker, artiklar etc. eller bruke «klipp og lim» frå Internett utan at du visar til kvar du har henta informasjonen frå, dvs. referera til kjelda.  

Til dømes kan følgjande vert rekna som plagiat: 

• utgje som di eiga oppgåve det ein annan person har skrive 
• bruke ein annan person sin tekst eller idear i di eiga tekst utan kjeldetilvising 
• att gje ein tekst ordrett utan å utheve sitatet, og utan kjeldetilvising 
• Omskrive (parafrasere) ein tekst utan å kjeldetilvising 

For å unngå plagiering må du sørge for å att gje kjeldene du har brukt i oppgåva. Det er derfor viktig at du lærer deg å referere til kjelder på korrekt måte. Eit tips kan være å bruke eit referanseverktøy som til dømes Zotero (https://www.zotero.org/download/) når du skriv ei oppgåve med mange referansar.   

Dersom du ombrukar tekst du tidlegare har skreve utan å referere til den (sjølvplagiat), kan det verte sett på som fusk. 

Sjølvplagiat kan oppstå enten du skriv eit helt stykke eller berre delar av tidlegare arbeid som nytt. I tillegg kan omskriving (parafrasering) eller feil sitat av ditt eige arbeid også vert rekna som sjølvplagiat.  

For å unngå sjølvplagiering må du sørge for å referere til ditt eige arbeid som kjelde dersom du har brukt ein tidlegare innlevert oppgåve ved innlevering av eksamen, arbeidskrav eller anna teljande oppgåve

Dersom du saman med andre studentar skriv ei gruppeoppgåve må du være merksam på at det er oppgåva i si heilheit som vurderast opp mot reglane om fusk. Dette betyr at studentane har eit samla ansvar for at det ikkje vert fuska, og du vil ha same ansvar for den teksten som dei andre studentane har skrive som du har for den teksten du sjølv skreiv.  

For at HVO skal kunne sanksjonere handlinga, må det faktiske forholdet kunne reknast som fusk (det objektive vilkåret), og du må ha utført fusket med tilstrekkeleg grad av skyld (det subjektive vilkåret). Dette inneberer at handlinga må være fusk etter gjeldande regelverk, samt at du må ha gjort handlinga med veten og vilje (forsett), eller du må ha handla sterkt klanderverdig (grovt aktlaust).  
 
For at ei handling skal verte rekna som forsøk på fusk, er det eit krav om at studenten bestemte seg for å fullføre fuskehandlinga, men studenten blei oppdaga før fuskehandlinga vart fullbyrda (fullbyrdelsesforsett).  
 
Som student har du eit sjølvstendig ansvar for å sette deg inn i gjeldande reglar, og i eksamen- og prøvesituasjonar stillast det strenge krav til deg som student.  
 

Dersom fusk eller forsøk på fusk vert oppdaga, kan det få alvorlege konsekvensar. Det kan føre til annullering av eksamen. I tillegg kan det føre til utestenging frå institusjonen for ein periode på inntil 1 år, samt at retten til å gå opp til eksamen ved andre høgskular eller universitet vert fråtatt. Medverknad til fusk eller forsøk på fusk kan føre til utestenging i tilsvarande periode. 

Dersom det oppstår mistanke om fusk vert saken utreda. Studenten vert vanlegvis kalla inn til møte med sakshandsamar for fuskesaker. Studenten skal gjerast kjent med mistanken og bakgrunnen for mistanken. Studenten har rett til å gjere seg kjent med dokumenta i saka og gi si forklaring.  
 
Dersom HVO finn at det er grunnlag for å gå vidare med saka vert saken lagt fram for Nemnda for studentsaker for avgjerd.  
 
Nemnda for studentsaker gjer vedtak som førsteinstans i saker om fusk eller forsøk på fusk. Vedtak frå nemnda kan klagast inn til Felles klagenemnd innan tre veker. Felles klagenemnd er ei nasjonal klagenemnd og dei gjer endeleg vedtak i saka.  
 
 

Medan saka er under vurdering om det er grunn til å røyse sak, har den det gjeld rett til å sjå saksdokumenta, samt å forklare seg. Når sak er røyst, har den det gjeld rett til å bruke advokat eller annan hjelpar på høgskulen si rekning. Advokatbistand vert dekt etter offentleg salærsats og studenten må sjølv kontakte advokat.  
 
Studenten kan klage på vedtak frå Nemnda for studentsaker. Det er Felles klagenemnd som er klageinstans. Vedtak om utestenging kan fremmast inn for tingretten etter Lov om universiteter og høyskoler § 4-11. Slikt søksmål må fremmast innan 3 månadar etter at endeleg vedtak er gjort av Felles klagenemnd.