Ny bok om Yksnøya

Høgskulektor Frode Sætre frå Seksjon for idrett og friluftsliv har gjennom intervju og anna kartlegging samla kunnskap om livet på Yksnøya. Resultatet er boka "Yksnøya - liv og sjøliv".

Våren 2007 fekk Sætre midlar til eit FoU-prosjekt for å fram kunnskap om livet på Yksnøya, med prioritering av kystkulturen og båtbruk, ord og uttrykk. Prosjektet var støtta av Nynorsksenteret og Høgskulen i Volda. Nynorsksenteret sine interesser gjekk i retning av å ta vare på språk, dialekt, ord og uttrykk knytte til båt og båtbruk som vart nytta på øya, og dei gir no ut ei eiga dialektutgåve av boka på internett.

Forfattaren framhevar at boka gir viktig kunnskap om den kulturarven som kystkulturen representerer: – Omgrep og dugleik knytte til bruksbåtar, segling, navigering, fiske og fangst, som tidlegare var barnelærdom for dei som voks opp i kystnære område, er i dag ukjende for mange, fortel Sætre.

– Gjennom undervisning i kystfriluftsliv merkar vi at studentane sine kunnskapar om kystkultur, vert stadig svakare. Eg håpar difor at denne boka skape interesse og glød for undervisning i emnet – både hjå studentar og lærarar.

c81de7d6a46150a274f0008fa51f3a9a553df660

Til høgre ser vi John R. Yksnøy i ferd med å feste staget i eit øye i framstamnen. Han var hovudinformanten til Frode Sætre i arbeidet med boka.

20c5339d6f7d0f63762c5d104d3d7ff374fd4a29

Studentar på rotur i ein litlefæring langs Ausa.

Sætre fortel vidare at mange studentar vert fasinerte av Yksnøya. – Dei er svært interesserte og stiller mange spørsmål om korleis livet i dette øysamfunnet har vore. Men i mange tilfelle har vi som lærarar hatt for lite kunnskap til å gi gode svar, og i mange år har vi snakka om å gjere systematiske intervju med dei fastbuande. Gode historier og forteljekunst er ofte ein styrke for å kunne skape god undervisning og engasjement. Det byrjar også å haste, for dei fleste av informantane som kan nyttast, vert stadig eldre. Og som det kjem fram i boka, er øya i ferd med å verte avfolka.

Boka Yksnøya – liv og sjøliv er til sals i Fagbok Volda og andre lokale bokhandlar. Du finn meir om innhaldet i boka her.

4811d7c90df02ecc9a3acde39869c7dfa6f957df

I over 20 år har Seksjon for idrett og friluftsliv ved Høgskulen i Volda hatt ein såkalla feltstasjon på Yksnøya. Stasjonen er base og utgangspunkt for studentar som har friluftsliv i fagplanen.

I dag disponerer høgskulen eit stort naust, eiga hamn, leirplass og ei rekkje større og mindre båtar og andre farty på Yksnøya. Les meir om basen på Yksnøya her.

Les også rapporten Forske på Yksnøya – går det an?Utfordringar i praktisk-estetiske fag frå Yksnøya-seminaret 2006.

Høgskulen sitt naust på Yksnøya.