Matkultur - trendy vidareutdanning

– Vi er blitt meir opptekne av lokal mat. Vi er blitt meir opptekne av kvar maten kjem frå, berekraft, tradisjonar og dei gode opplevingane knytt til mat. Mat er ikkje berre drivstoff for kroppen, men noko som er med på å definere oss som samfunn og personar.  Vi ser denne trenden i restaurantar, serveringsstadar og i reiselivet, seier førsteamanuensis Erik Fooladi.

Unikt studium i nasjonal samanheng

Vidareutdanninga Matkultur (30 studiepoeng) er eit praktisk og teoretisk studium med fokus på matkultur og konservering av mat. Studentane skal tileigne seg praktiske ferdigheiter om tradisjonsmat og kunnskap om korleis matkulturen har utvikla seg frå førhistorisk tid og fram til i dag.

– I ei ekstern evaluering av studiet i 2021 vart studiet vurdert som unikt i ein nasjonal samanheng. Det er vi veldig stolte av, seier Fooladi som saman med høgskulelektor Kari Ryslett har det faglege ansvaret for studiet.

Trend i tida

– Ønsket om å lære meir om matkultur er ein trend i tida. Det er kanskje ein reaksjon på at vi har hatt ein eller to generasjonar som stort sett har brukt industriell ferdigmat og halvfabrikata i heimen. Mange minnest bestemor sitt kjøkken der det vart laga heimelaga mat. Vi hugsar dei dei gode luktene og smakane. Fleire og fleire ønsker meir kunnskap om lokale råvarer, konservering og tradisjonelle måtar å lage mat på. Som sagt ser vi dette i reiselivsbransjen, men mange vil også ha denne kunnskapen i sine eige liv. Folk har lyst å lære seg å sylte, safte og hermetisere, bake lefse og flatbrød, filetere fisk, lage fiskekaker, salte og tørke spekekjøt. Alt dette får ein lære på dette kurset her, seier Kari Ryslett.

Tradisjonar og ny interesse for norsk mat

– Mat utan historie er mat utan identitet. Mat der ein kjenner historia og arbeidet bak, vert mykje betre. Både i heimen og i reiselivet. Og vi set ekstra pris på mat som vi har laga frå grunnen av sjølve. Vi har kanskje ikkje vore so stolte av norsk tradisjonsmat, men no ser vi at norsk kvardagsmat er finne på menyane på dei finaste restaurantane. Biffsnadder og bearnaisesaus er snart ein saga blott på vegkroene langs vegane våre, seier Ryslett.

Mat og identitet

– Mat skaper tilhøyrsle. Når vi skal bli kjend med ein stad i Noreg eller i utlandet, går vi til maten. Gjennom maten får vi ein betre kjennskap og oppleving til staden vi kjem til. Eg hadde ikkje smakt potetball eller svele, viktige komponentar i den sunnmørske identiteten, før eg kom til Volda, seier Fooladi.  

Målgrupper

– Matkultur opnar for mange opplevingar, praktisk arbeid og tverrfagleg samarbeid. Difor er vidareutdanninga Matkultur relevant for dei som jobbar med undervisning og formidling. Kurset er skulerelevant og passar for alle som jobbar i barnehage, grunnskule, vidaregåande skule eller folkehøgskule. Kurset er også for funksjonar i reiselivet som guidar, kokkar og vertskap på ulike serveringsstadar, seier Fooladi.

Organisering og gjennomføring

– Kurset er lagt opp med fem samlingar per semester. Samlingane er lagde til fredagar og laurdagar. Ein treng med andre ord ikkje bruke dagar av ordinær arbeidsveke. Mellom samlingane er det teoretiske arbeidskrav. På samlinga arbeider vi praktisk på kjøkenet. Vi følgjer årstidene, og studentane får på den første samlinga om hausten lære å lage saft, syltetøy og å hermetisere frukt. Vidare blir det samlingar med mjøl og kakebakst, kjøt og konservering, fisk og fiskemat og mat knytt til høgtider og andre kulturar og religionar.

Matblogg og formidling

Formidling av matkultur gjennom sosiale medium står sentralt. Studiet gir også høve til fordjuping i eit sjølvvalt tema som er relevant for den einskilde sin profesjon eller yrke.

– Å publisere på ein blogg er ein veldig fin måte for studentane å strukturere opp det dei har lært. Ein skriv, tar bilde og presenterer på ein smakfull måte oppskrifter og arbeidsmåtar. Blogg er formidling og det skal sjå bra ut. Mange studentar har fått mykje merksemd for bloggane sine. Kvart år kårar dei tilsette og studentane ved studiet den beste matbloggen, seier Ryslett.

– Formidling er ein viktig komponent i dette studiet. Det du lærer her skal du formidle til andre. Blogg er ein av mange måtar å gjere det på. Andre kan vere kulturarrangement og undervisning. Er du kokk, servitør eller guide er det du som er formidlaren, avsluttar Fooladi.